Verlichting in en om het huis
De gloeilamp
De mens heeft al vele oplossingen bedacht om licht in de duisternis te maken, denk hierbij aan toortsen en fakkels. Halverwege de 19e eeuw waren vele uitvinders bezig om elektriciteit te gebruiken voor verlichting. In 1874 werd in Canada patent verleend aan Henry Woodward en Mathew Evans voor een lamp bestaande uit koolstof staven gemonteerd in een met stikstof gevulde glazen cilinder. Ze slaagden er echter niet in dit concept te commercialiseren en verkochten het patent in 1879 aan Thomas Edison. Hoewel Edison de lamp niet zelf heeft uitgevonden wordt hij vaak wel gezien als de uitvinder van de gloeilamp. Eigenlijk was Edison degene die de gloeilamp aan de man wist te brengen. De eerste gloeilampen waren kwalitatief niet erg best en de lichtopbrengst was laag.
De gasontladingslamp
De gloeilamp werd de opvolgende jaren steeds meer geperfectioneerd, met name het vervangen van de koolstof gloeidraad door het metaal wolfram gaf een aanzienlijke verbetering. Dit was omstreeks 1915 (Irving Langmuir)
Men experimenteerde steeds met andere materialen en ook gassen om de elektrische lamp te verbeteren. In 1901 werd de eerste gasontladingslamp gepatenteerd door de Amerikaan Peter Cooper Hewitt. Dit was een kwikdamplamp.
Uit dit principe ontstond ook de fluorescentielamp oftewel de tl-buis. Deze werd gepatenteerd in 1927. Fluorescentielampen zijn gasontladingslampen waarvan de binnenkant van het glas is gecoat met een fluorescerend materiaal om de lichtopbrengst te verhogen. Fluorescentielampen zijn vandaag de dag nog in grote getale in gebruik al wordt deze langzaam wel verdrongen door de LED lamp
Lampen in de moderne woning
- Gloeilampen, al wordt dit steeds minder omdat deze steeds moeilijker verkrijgbaar zijn. De gloeilamp geeft een warm licht en gaat maar zo’n 1000 uur mee met een zeer laag rendement volgens de moderne standaarden en wordt vervangen door de led lamp.
- Halogeen lampen, de halogeenlamp is eigenlijk ook een gloeilamp met verschil dat de bol is gevuld met halogeengas. De lamp gaat ongeveer 2000 uur mee .Het rendement is hoger dan de van de conventionele gloeilamp maar nog steeds laag in vergelijking met TL- en LED verlichting.
- De fluorescentie lamp, deze is verkrijgbaar in vele vormen en lichtkleuren. Deze lampen kunnen 8000 branduren halen en het rendement is redelijk goed…maar niet zo goed als de ledlamp. Alhoewel TL-lampen in verschillende kleuren verkregen kunnen worden is het meestal niet erg sfeervol maar wel functioneel op plaatsen waar veel licht nodig is.
- Sinds halverwege de jaren’90 is de led (Light Emitting Diode) lamp in opmars. Deze lampen zijn zeer energiezuinig en hebben een hoge licht opbrengst en een uitzonderlijke lange levensduur. 50.000 branduren kan worden gehaald door de led lamp. De eerste led lampen werden gekenmerkt als lampen die een sfeerloos licht geven maar ook hier heeft veel innovatie plaatsgevonden. Moderne led lampen benaderen de lichtkleuren van de gloeilamp. Met de led lamp kun je je woning verlichten met een laag energie verbruik. Voor bijna elk model gloei- en halolamp is een led vervanger beschikbaar. Led lampen zijn wel duurder maar gaan dan ook veel langer mee en kosten veel minder energie en dus geld.
Een mooie toepassing van domotica en led verlichting is Philips Hue. Dit systeem werkt met het Zigbee protocol en kan helemaal op maat worden ingericht. De lampen zijn dimbaar en te bedienen met de bijgeleverde bediening of via smartphone of tablet. Inmiddels hebben andere fabrikanten zoals Ikea dit idee overgenomen en brengen dit onder de naam Tradfri. Deze systemen zijn onderling prima koppelbaar omdat er hierbij gebruik wordt gemaakt van hetzelfde protocol.